Foto: V. Z. 
Webstrona Serb. ewangelskeho towarstwa

Zrodźi so myslička njedźelnych šulow

Serbske ewangelske towarstwo (SET) a Serbski wosadny zwjazk stej wot 22. do 24. oktobra 2021 na serbski ewangelski kónc tydźenja do Hainewalde w Žitawskich horinach pod hesłom „Hojenska woda žiwjenja” přeprosyłoj. Wobdźěliło je so 36 dorosćenych, dźěći a młodostnych. Na tutym zetkanju su so nowe myslički wo pohłubšenju wědy maćernorěčnych dźěći wuměnili. Serbski informator je so z wobdźělnicu dr. Christianu Piniekowej wo tutym serbskim swjedźenju rozmołwjał.

Wo kajkim pohłubšenju wědy dźěći ze serbskej maćernej rěču, kotrež njebydla we Łužicy, je so na swójbnym schadźowanju Serbskeho ewangelskeho towarstwa rěčało?

SET spyta Serbski ewangelski kónc tydźenja (SEKT) tak organizować, zo ma wjele zwjazkowych krajow hromadźe prózdniny. Tehodla chcemy so klětu zaso rytmusej jutrownych prózdnin wróćić. Čehodla? Zo bychu so tež serbske swójby, kiž zwonka Łužicy a Sakskeje bydla, na nim wobdźělić móhli. Wšako skići so za nich na serbskim kóncu tydźenja jedna z rědkich móžnosćow, zo połnu imersiju dožiwja. Je dźiw, kak derje dźěći a młodostni serbsce rozumja a rěča. Tuž wězo starši mjezsobu rozmysluja, kak móhli tomu polěkować. Sama wobdźělu so jara rady jako serbska křesćanka a mjeztym tež jako wowka na tutym kóncu tydźenja, kiž widźi swoje serbske wnučki zwonka serbskeho sydlenskeho ruma wotrosć.

Što měniće wo přewjedźenju njedźelskich šulow serbskich maćernorěčnych dźěći zwonka Łužicy a hdźe byšće sej jedne tajke předewzaće předstajili?

To by jedna forma była, zo bychu so serbske dźěći zetkali, zo bychu serbsce ertnje wuknyli rěčeli ale tež, zo bychu serbsce čitać a pisać nawuknyli. Sama dožiwich za swój čas na Serbskej rozšerjenej wyšej šuli w Małym Wjelkowje/Budyšinje, zo pósłachu jednoho hólca pochadźacy z Nawkec swójby z Kamjenicy (tehdy Karl-Marx-Stadta), byrnjež wuběrnje serbowaše, do B-rjadownje, dokelž – hišće – serbsce pisać njemóžeše. To rěka, tam wučeše so serbšćina kaž cuza rěč (tutón z němčiny pochadźacy wuraz so mi hišće ženje spodobał njeje), a tamne předmjety hłownje němsce. Wón bě wězo podžadany, husto přebywaše w přestawkach a při wólnočasnych aktiwitach w našej serbskej rjadowni. To bě za njeho zrudna situacija, tak to hižo tehdy začuwach.

Tola wróćo k SEKTEJ. W mjezsobnych wólnych rozmołwach zrodźi so mjez druhim myslička tak mjenowach njedźelnych šulow, ale tež myslička šulerskeje wuměny – nic do wukraja ale do Łužicy na serbski gymnazij abo na srjedźnu šulu. Poł lětne přebywanje pak pola přiwuznych, pak pola hóstnych šulerjow a staršich, pak w internaće. To byštej wurjadnej móžnosći byłoj, serbskosć dožiwić, styki a přećelstwa skrućić. Kaž sym słyšała, su w Lipsku wěsty čas formu njedźelneje šule pěstowali a nochcyła wězo zabyć towarstwo Stup dale w Drježdźanach, hdźež dožiwich před wjace hač dźesać lětami zarodk dźensnišich serbskich kubłanskich aktiwitow we hłownym měsće Swobodneho stata. Tradicionelnje wšak bě serbska komjuniti tam wosebje sylna.

A serbscy šulerjo a šulerki wotwonka bychu swoje unikatne nazhonjenja sobu přinjesli. Prašenje je, hač a štó by na přikład wupisał na přikład trěbny šulerski stipendij a wěc organizatorisce do rukow brał. Njejsym měnjenja, zo je droha jednočarowa do Łužicy, ně Serbja we Łužicy bychu sej dyrbjeli Serbow, bydlacych zwonka njeje, jara wažić. Šulerska wuměna by zawěsće była tej abo tamne swójbje tež pohon, serbske kubłanje njezanjechać.

Njeměniće, zo je zajim přeniski?

Što rěka w mjeńšinje „přeniski”? Kóždy a kóžda je wažna, tuto myslenje je potencial mjeńšiny. A hdyž by hóstny šulski wopyt móžny był a so tež radźił, by so to wokoło powědało a wjace zajimcow by so přinamakało. Jedyn abo dwě šulerce kóžde pjeć lět by po mojim zdaću hižo jara wužitne wjele wužitka za wobě stronje było wunjesło.

Hladajće na stipendij za jedynlětny studij sorabistiki – kelko Serbam přichilenych abo samo na polu serbskeho dźěłacych je mjeztym aktiwnych. Tu maće najlěpši přikład. Znaju tež tam spočatki: z rostlinki je mjeztym krasny štomik narostł.

Štó by móhł tajku ideju zwoprawdźić a kak by so móhło to po Wašim měnjenju financować?

Wo tym by so cyle praktisce rěčeć dyrbjało. Załožba by měła pjenjezy, Domowina jako towarstwo ze swojimi subgremijami by organizaciju přewzała, kultusowe ministerstwo w Sakskej a kubłanske ministerstwo w Braniborskej byštej podpěrowałoj zwoprawdźenje a wotpowědnej šulskej zarjadaj wotpowědnu pomoc skičałoj. – To je wězo moje cyle wosobinske přeće.

Što měniće wo přebywanju šulerjow z druhich krajow Němskeje w Budyskim šulskim centrumje (Gymnazij, srjedźna šula) poł lěta? By so to móhło docyła zwoprawdźić?

Iniciatiwam na městnje z boka swójby abo eksistowaceje komjuniti, by slědowała podpěra při serbskim kubłanju z a we Łužicy slědowała. Haj, widźu jara dobre šansy za tajku móžnosć wšědneho nałožowanja serbskeje rěče we najwšelakorišich žiwjenskich wobłukach.

Wutrobny dźak za interview!

Schreibe einen Kommentar