Za tym ako su Serbski sejm a druge jadnotliwce pósłali 4. awgusta Raźe Europy tak pomjenjonu Senjowu rozpšawu, zastupniki Serbskego sejma su se zmakali 26. awgusta ze zastupnikami wóneje mjazynarodneje struktury na europskem kontinenśe – Rada Europy (francojski Conseil de l’Europe), kótaregož póraźowański komitej jo na woglěd w Nimskej wót 23-27. awgusta. Na zmakanju ze zastupnikami Rady Europy ze Serbskim sejmom wuzwignuło zawjeźenje pšawow samo a sobupóstajanja serbskego ludu, kubłańskeje awtonomije, transparenca pśi kontroli budgetowych srědkow a druge. Pśi tom woglěźe jo był teke woglěd dolnoserbskich zastupnikow Domowiny planowany.
Rada Europy w historiji njejo měła wjelgin wjeliku móc politiki wustatkowaś wjelike změny we krajach, kótarež su jeje cłonki. Weto ako zwenka Europskeje unije statkujucy gremium zmóžnja wóna lěpšy zwisk mjazy drugimi krajami a EU. Tak jo wóna na pśikład inspirěrowana wót konfliktow w něgajšnej Jugosłowjańskej wěcej na mjeńšyny z pomocu Ramikoweje konwencije narodnych mjeńšynow (engelski: Framework Convention of National Minorities: FCNM) we wšakich europskich krajach glědaś. Konwencija FCNM jo nastała w dalokem 1995 a jo we wšakich, samo mjeńšynowych rěcach dana. FCNM zawězujo kraje, kenž su konwenciju pódpisali a ratificěrowali na pšawa jadnotliwcow mjeńšyny w krajach pódpisarjach a jich kulturu a rěc glědaś. Kontrolěrowaś dajo se to pśez woglědy kraje-pódpisarje w rytmusu pěś lět.
W slědnej rozpšawje wó połoženju mjeńšynow w Nimskej njejo stojało nic wó wjelich problemach pla Serbow, mjazy drugim teke wó eksistěrowanju Serbskego sejma. Teke wjele z pópšawnych śěžkosćow we kubłanju a politice njejo stojało we wónej rozpšawje delegacije Rady Europy. „Shadow report“ jo góźba a móžnosć była, něco njewótwisnego wó pópšawnych problemach Serbow groniś“, jo wulicył zapósłańc Serbskego sejma Andreas Kluge. Za Hagena Domaški, kótaryž jo aktiwny we Sejmowem wuběrku Pšawo a wustawa Serbskego sejma jo wjelgin pozitiwnje, až jadna mjazynarodna struktura prědny raz wobglědujo druge měnjenja dalšnych politiskich akterow, nic jano faworizěrowanych: „Ze Rady Europy jo pśišło stojnišćo, až njemusy jaden parlament zastupowaś mjeńšyny ako struktura, ale su byli zaźiwane, až scełego se na stojnišćo drugich politiskich akterow mjeńšynow ako Serbskego sejma.“
Senjowa rozpšawa pomjenjujo na něźi 60 bokach wšake problemy serbskego žywjenja, mjazy drugim antiserbske nastajenje źěla nimskeje ludnosći w Sakskej, problemy mjazy Domowinu a Serbskim sejmom, wjelike problemy a twaŕnišća serbskego kubłanja, zezacynjenje za Serbow wažnych kulturnych institucijow wót pśewrota až do źinsa, problemy w zjawnem informěrowanju medijow, wó roli Domowiny ako statnje spěchowanej instituciji, wó werbalnych a fyziskich pšawicaŕsko-ekstremistiskich nadpadach na młodostnych w górnoserbskich stronach.
Senjowa rozpšawa jo bejnje wobšyrna a móžo se groniś, až wótbłyšćujo kradu derje problemow. Bóžko dajo se wobspomnjeś, až jo serbski wid z Górneje ako Dolneje Łužyce prezentnjejšy, lěcrownož su wšake konkretne pśikłady z dolnołužyskego serbstwa pomjenjone. To pak zwisujo z tym, až jo politiski angažement w Dolnej Łužycy za serbske nastupnosći bejnje słaby. Lěc wustatkujo něco Senjowa papjera něco, buźo akle znowa k markowanju, gaž Rada Europy wózjawijo swóju nowu rozpšawu wó połoženju mjeńšynow w Nimskej.
Viktor Zakar
1 Gedanke zu „Zaźiwane, až njesłucha se na druge měnjenja we Łužycy“
Witaj redakcija,
By rjenje było tež rozprawu samu spřistupnić (https://serbski-sejm.de/files/sejm/dokumente/Sorbs_shadow_report_2021_v1.1_210906.pdf), snads tez lepje ( přidatnje) direktnje pola Serbskeho Informatora (zo bychmy trafik na stronu wabili).
Jedna jedźelska werzija artikla by tež zajimawe było,
A. Kluge
Kak hodźi so wotpósłać bjeze wozjewenja ?